سوغات ایران

سوغات یا سوغاتی درفرهنگ لغت به معنی «رهآورد»، «ارمغان»، «هدیه»، «تحفه»، و «هدیه سفر» معنی شده است. در زبان انگلیسی نیز سوغات به چیزی که خریداری میشود تا به ما کمک کند خاطرات تعطیلات و رویدادهای ویژه خودمان را به یاد بیاوریم گفته می شود.
هدیه از ریشه هدی به معنی هدایت کردن، رهنمون شدن، فرستادن و همچنین ارمغان نیز چشم روشنی و پیشکش است. به عبارتی سوغاتی به معنی آسان بودن، گوارا بودن و لطیف بودن آورده شده است و اگر از این بعد به معنای لغوی آن بپردازیم، هنگامی که سوغاتی به فردی داده میشود از نظر وی لذتبخش و گوارا و لطیف و دارای بار مثبت روانی است.
سوغات یا رهاورد هر منطقه عموما متاثر از تاریخ وفرهنگ و آداب و رسوم و سنن و صنایع دستی آن منطقه است و از این رو در ادامه به تفکیک به رهاورد مناطق مختلف ایران می پردازیم. سوغاتی که هم گردشگران خارجی را مجذوب خود می کند و هم مسافران و گردشگران ایرانی را به وسوسه می اندازد.
سوغات استان اصفهان ( اصفهان)
در استان اصفهان به عنوان مهد صنایع دستی ایران، مهارت و هنر هنرمندان و استادان بزرگ نسل به نسل منتقل و حفظ شده است.
گز، پولکی، سوهان عسلی، شیرینی کرکی، گلاب کاشان، میناکاری، خاتم کاری، منبت کاری، پارچه های قلم کار،آثار ملیله گری، کاشی سازی، آثار خوش نویسی تنها معدودی از سوغات هنرمندان این خطه است.
گز اصفهان، پولکی، عسل فریدونشهر، برشتوک، شیرینی برنجی، شیرینی کرکی، جوز قندی، سوهان عسلی، میناکاری، خاتم کاری، پارچه های قلم کاری شده، کاشیسازی، ظروف آبى با نقش سیاهقلم شهرضا، قلاب دوزی و سایر دوختهای تزیینی، ملیله کاری، قلم زنی
سوغات استان ایلام ( ایلام )
استان ایلام (عروس زاگرس) یکی از زیباترین استان های ایران عزیزمان است که تاریخچه ای بسیار عظیم دارد. این استان به دلیل شرایط آب و هوایی آن، طبیعت بکر و زیبایی دارد که هرساله نظر گردشگران زیادی را به خود جلب می کند.
شیرینی کله کنجی ایلام، حلوای بگل ایلام، بنه ایلام، نان های محلی استان ایلام، نان ساجی ایلام، نان پپگ ایلام، نان گرده، نان فتیر ایلام، شله کینه، بژی برساق، ترخینه، برنج عنبر بو، نمدمالی، چیغ بافی، گلیم برجسته ایلام، گیوه
سوغات استان بوشهر ( بوشهر )
بوشهر، یکی از زیباترین و دیدنیترین استانهای جنوبی ایران است. تولید خرما و فرآورده های آن از مشاغل اصلی مردم بوشهر است و سابقه ی کشت خرما در این استان به دوره هخامنشیان بر می گردد. مرغوب ترین نوع خرما که در استان بوشهر کشت می شود، «کبکاب» نام دارد و جزو انواع خرمای صادراتی ایران است. در میان فرآورده هایی که از خرما تولید می شوند، استان بوشهر به داشتن شیره ی مرغوب خرما شهرت دارد.
پنیر نخل، خارک پخته، حلوای راشی، حلوا سنگک، حلوا پسکی، مسقطی، ماهی و میگو، گبه، گلیم، عبای پشمی، حصیر
سوغات استان چهار محال و بختیاری ( شهرکرد )
استان چهارمحال و بختیاری، قسمتی از مناطق کوهستانی فلات مرکزی ایران را در بر گرفته و مرکز آن شهرکرد، مرتفعترین مرکز استان کشور است. علاوه بر اینکه قلههای مرتفع بسیاری مانند زردکوه (دومین قلهی بلند زاگرس بعد از دنا) در این استان قرار دارند، بیشتر مناطق استان نیز در ارتفاع بالایی قرار گرفتهاند، به همین جهت استان چهارمحال و بختیاری به بام ایران مشهور است.
گز، بادام، عسل، قارا (قرهقوروت)، قالی، گلیم، گبه، نمد،گردو، پولکی، کاکولی، جاجیم و خرسک، چوقا
سوغات استان خراسان رضوی ( مشهد )
حضور حرم مطهر امام رضا و رونق صنایع دستی در استان خراسان، لذت خاصی به خرید سوغاتی در این استان بخشیده است. مشهد دارای خشکبار و صنایع دستی زیبایی است که در مناطق شاندیز و طرقبه به فروش میرسند.از مراکز قدیمی شهر مشهد بازار رضا مشهد است که در دو طبقه بنا شده است.
زعفران، زرشک، نبات، ادویه، هشکبار، جانماز، عطر، مهر، فیروزه، بدلیجات، انگشتر و سنگ های زینتی (عقیق، دُرنجف، یاقوت، زمرد، شرف شمس، حدید)، تسبیح (انواع سنگی مثل فیروزه، یشم و عقیق، تسبیح شاه مقصود، یُسر، کهربا، سندلوس)، گلیم و قالی، پوستین، دیگ سنگی
سوغات استان خوزستان ( اهواز )
استان خوزستان از استانهای زیبا و پرنشاط جنوب کشور است. خوزستان به دلیل قرار گرفتن در منطقه جلگهای با آب و هوای گرم، بستر مناسبی برای رشد محصولات گرمسیری است.
انواع خرما، کلیچه، کلوچه خرمایی دزفول، لوز کنجدی دزفول، رنگینک، حلوا ارده، حلوا خرمایی، کلوچه شوشتری، حلوا سفید، عسلیه دزفولی، ادویه، کپوبافی، حصیربافی، گلیم افشار، احرامی بافی، خراطی، قلمنی
سوغات استان زنجان ( زنجان )
با سفر به استان زنجان در زمینه های متعددی میتوان سوغاتی های متعددی خریداری نمود.
چاقو (جیبی، قلم تراشی، کارد آشپزخانه، دسته ملیله و…)، چارق (نوعی کفش روفرشی زنانه)، ملیله (کاسه، گلدان، انواع پایههای استکان، سینی، قاب عکس، قاشق و چنگال چایخوری و غذاخوری و …)، گلیم، جاجیم، فرش دستبافت و مسگری
سوغات استان سمنان ( سمنان )
استان سمنان به دلیل قرار گرفتن در راههای ارتباطی متعدد، یکی از استانهای پرتردد کشور است. سوغات این استان نیز متنوع و شامل انواع صنایع دستی، محصولات کشاورزی و لبنی و نانهای محلی است.
پسته دامغان، گردوی شهمیرزاد، نان سنتی، انگور شاهرود، چیکو و روغن زرد مهدیشهر، نان بقسمات، شیرمال و کماج، منبت کاری، گلیم بافی، سفال، چاپ قلمکار
سوغات استان سیستان و بلوچستان ( زاهدان )
استان سیستان و بلوچستان از استانهای شرق و جنوب شرغی کشور و مرکز آن زاهدان است. این استان نیز مانند سایر استانهای کشور، سوغات و صنایع دستی منحصربهفردی دارد
خرما، انبه، نارگیل، موز، بالنگ، سوزن دوزی، سیاه دوزی، خامه دوزی، گلیم بافی، حصیر بافی، سفال کلپورگان، پارچه بافی، سکه دوزی، شیرینی لندو، کشک زرد، ادویه آچار، قالی سیستان،خولک بافی، سیس بافی
سوغات استان قزوین ( قزوین )
استان قزوین استانی کوچک اما با تنوعی بالا در زمینه انواع سوغاتیها است.
شیرینی نان قندی ،شیرینی نخودی، شیرینی نان برنجی (زعفرانی،کاکائویی، ساده)، شیرینی لب پيچ، شیرینی نان بادامی، شیرینی نان گردوئی، شیرینی وليعهدی، شیرینی پادرازی، شیرینی توت (زعفرانی،پسته ای، بادامی)، شیرینی نان نارگيلی، شیرینی قرابيه، شیرینی قطاب، شیرینی بهشتی، باقلوا، گلابتون دوزی، گلیم، موج بافی، فرش بافی، پن بافی ( نوار بافی)، نم نم دوزی اشیا، گیوه دوزی، مشبک کاری، نقاشی پشت شیشه، خوشنویسی
سوغات استان قم ( قم )
نام شهر قم و سوغات قم برای ما تداعی کننده سوهان است. اما میدانستید قم سوغاتیهای مختلف و متنوعی دیگری هم دارد؟
سوهان، دسرسوهان، سوهان عسلی، سوهان بادامی و کنجدی، نان کسمه یا قاق، نان شیرینی قم، حلوای محلی قم، حلوا ارده قم، انجیر آردی نخی، شکلات پیچی زنجبیلی، انگشتر قم، قالی و فرش ابریشم، خرمهره، مروار بافی، منبت کاری و معرق کاری، سفال، تسبیح، جانماز و سجاده، هفت سنگ
سوغات استان کرمان ( کرمان )
کرمان با داشتن ۷ اثر ثبتشده در فهرست میراث جهانی یونسکو، در مقام اول ایران از این منظر قرار دارد. کرمان به لطف تولیدات مرغوب خود، چندین سال است که رتبه نخست صادرات غیرنفتی کشور را نیز از آن خود کرده است.
قطاب، کماج سهن، کلمپه، قاووت، فالوده کرمانی، زیره، پسته، گردو، خرما، مسقطی سیرجان، حاج پسته، سوهان زرند، نان پر، خرما بریز، حلوا پسته، گیاهان دارویی و عرقیات، پته دوزی، قالی، قالیچه های افشار، شالی بافی، گلیم شیریکی پیچ، خورجین، آجیده دوزی، گبر دوزی، عریض بافی، ظروف مسی
سوغات استان کرمانشاه ( کرمانشاه )
سوغات استان کهگیلویه و بویراحمد ( یاسوج )
کهگیلویه و بویراحمد در جنوبغربی ایران دارای آب و هوای معتدل و کوهستانی است و سوغاتیهای خوراکی آن از دل طبیعت بوده و دستبافهایی مانند گلیم، جاجیم، گبه و … دارد که چشم هر بینندهای را به خود جلب میکند.
جاجیم کهگیلویه، مشته بافی یاسوج، چنته، مفرش بافی، گبه، عسل یاسوج، گردو، انگور، نان توک و نان بلوط، گلیم
سوغات استان گلستان ( گرگان )
استان گلستان یکی از محبوبترین استانهای کشور برای گردشگران خارجی و داخلی است و سوغات و صنایع دستی منحصربهفردی دارد.
حلوای آماج، سرغربیلی، نان پادرازی، جزحلوا، خاویار، ابریشم بافی، قالی ترکمن، زیورآلات ترکمنی، پشت زیگ، شال و روسری های ترکمن، قالیچه، پشتی، قارچین، گلدوزی، نمدبافی، سوزن دوزی، سبدبافی، بافندگی، ریسندگی، پارچه بافی، ساخت آلات موسیقی
سوغات استان گیلان ( رشت )
استان گیلان یکی از محبوبترین استانهای کشور برای گردشگران، چه داخلی و چه خارجی است. سوغات این استان نیز بسیار معروف و شناخته شده هستند
شال بافی در تالش و گالش، سفالگری در روستای جیرده شفت و املش، چارق دوزی یا چوموش دوزی در ماسوله و قلاب دوزی، گلیم و قالی بافی، حصیربافی و بامبوبافی، کلوچه لاهیجان و فومن، برنج آستانه اشرفیه، زیتون رودبار و چای لاهیجان، باقلوای یاس، رشته خشکار و بادام زمینی، باقلوای یاس، حلوای به، نان خلفه (کشتا)، نان تمیجان، رشتی دوزی، نمدمالی
سوغات استان لرستان ( خرم آباد )
استان لرستان سرزمینی کوهستانی است و غیر از چند دشت محدود، سراسر آن را کوههای زاگرس پوشانده است. طبق یافتههای باستانشناسی، این منطقه یکی از قدیمیترین سکونتگاههای بشر است.
ورشوسازی، جاجیم، نمدمالی، حصیربافی، گیوه، عسل، روغن حیوانی، کاک، شیرینی آردی، نان ساجی، کلوچه بروجردی، سمنوی بروجرد، انواع حلوا، قالی، گلیم، جاجیم، رنگرزی، خراطی، گیوه، کلوای لری، ترخینه، برساق، ماشته بافی، حرمی بافی
سوغات استان مازندران ( ساری )
استان مازندران هم مانند سایر استان های ایران ، سوغات و صنایع دستی خاص خود را دارد که در نوع خود جالب و بی نظیر هستند
سوهان کنجدی یا پشت زیک، شیرینی آغوزنون، شیرینی رشته به رشته، شیرینی کماج، نان ییلاقی یا نان کوهی، قماق مازندران، عسل کوهی، برنجک، ترشی و لواشک، ماهی و خاویار، زیتون، چای، برنج، حصیر بافی، صنایع چوبی، نمد مالی، پارچه بافی، موج بافی، سفالگری، صنایع دستی چنته، جوراب بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی، قالی بافی
سوغات استان مرکزی ( اراک )
سوغات استان مرکزی بسیار متنوع است، از انواع صنایع دستی مثل گیوه و فرش دستباف گرفته تا نانهای محلی و مواد خوراکی که از محصولات کشاورزی متنوع استان مرکزی به دست میآیند.
گل و گیاه زینتی محلات، جوزغند شیرین نراق، نان فطیر اراک، عسل خمین، انار ساوه، ترخینه، فرش ساروق و فراهان، گیوه سنجان، قالیچه، معرق، انگور هزاوه، شیره انگور، کشمش، گردو، بادام
سوغات استان هرمزگان ( بندرعباس )
استان هرمزگان از استانهای ساحلی کشور است. اصلیترین سوغات بندرعباس انواع ماهی و میگو و محصولات دریایی است.
خرما ( پیارم، خاصویی، مضافتی، خنیزی، مرادسنگ)، شیره خرما، قند خرما، سرکه خرما، قهوه خرما، گواوا، چنته، حصیربافی، سفال میناب، خرسک بافی، شیریکی پیچ، سوزن دوزی، گلابتون دوزی، خوس دوزی، شک بافی، کمه دوزی، بادله دوزی، قالی بافی، قلاب بافی، چادر شب بافی، تور بافی، صنایع دستی صدف و حلزون، چنته بافی، صنایع دستی دریایی، گرگور سازی
سوغات استان فارس ( شیراز )
نام شیراز که به زبان می آید ، ناخودآگاه همه یاد بهارنارنج می افتند . سوغاتی معروف که آوازه استان فارس است. اما سوغات استان فارس فقط در یک مورد خلاصه نمی شود
گلاب میمند، مسقطی، بهار نارنج شیراز، عرق بیدمشک میمند، لیموترش جهرم، بادام سوخته فارس، رنگینک شیرازی، آبغوره شیراز، انجیر استهبان، بادام نی ریز، خرمای جهرم، رب انار ارسنجان، زعفران استهبان، فالوده شیرازی، کشک کازرون، کشمش بوانات، گردوی بوانات، نان فسایی، نان یوخه شیراز، ریسندگی، فلزکاری، خاتمکاری، معرقکاری، ظروف نقره و قلمزنی، گیوه دستدوز، قالی بافی ،حصیربافی، سنگ تراشی و شیشه گری، سفالگری، منبت کاری، مینیاتور، نمدمالی ، آینه کاری، گبه بافی، جاجیم بافی، بوریا بافی، پارچه عشایری، گچبری، رنگرزی
سوغات استان یزد ( یزد )
علاوه بر خود شهر یزد، در اکثر شهرهای ایران نیز مغازههایی به اسم «سوغات یزد» به چشم میخورد، و این موضوع مهر تاییدیست بر این حقیقت که سوغات این شهر یکی از مهمترین و خوشمزهترین بخشهای گردشگری یزد را میسازد.
قطاب، باقلوا، پشمک، زولبیا، لوز بیدمشک، حاج بادام، سوهان، پسته، عرقیجات، نان برنجی، نان پنجرهای، حلوا ارده، انواع لوز و کیک یزدی، گیوه بافی، زیلوبافی، سوزن دوزی و سفالگری، سرامیک، زیلو، چادرشب و شمد
سوغات استان اردبیل ( اردبیل )
سوغات و صنایع دستی اردبیل، تحفه ای از سرزمین سرسبز چشمه های بهشتی است. استان اردبیل از آن مقاصد پر طرفداری است که به سبب داشتن چشمه های آبگرم و معدنی مسافران زیادی را به سوی خود می کشاند. این استان در منطقه ای کوهستانی قرار گرفته و با زمستان های سرد و تابستان های معتدل از مهمانانش استقبال می کند.
عسل سبلان، سرشیر و کره، قطاب عسلی یا بالاباتماز، انواع حلوا، باقلوا، نان برنجی خلخال یا قند چوریی، شکلات رسته، نان نزیک و فطیر، تخمه آفتابگردان، گلیم، جاجیم، قالی، پلاس، چنته آینه دان، بافتنی، تراش شیشه، اجاق قراقی، مسند، سفال، نگاری، نقاشی روی چرم، ورنی سوماک، ظروف مسی، خورجین بافی، نمکدان بافی، سراجی، خراطی، ملیله کاری
سوغات استان تهران ( تهران )
تهران که زمانی دارای باغ های زیبا و خوش آب و هوا بود مورد توجه حاکمان صفویه و زندیه قرار داشت و ساخت بناهایی در این شهر، گواه بر این مدعا است، اما در زمان آغا محمد خان قاجار تهران به عنوان پایتخت برگزیده شد، از آن دوران تا امروز این شهر به دلیل موقعیت خود به عنوان پایتخت توانست هنرمندان و صنعتگران بسیاری را به خود جذب کند
سیب و عسل دماوند، دوغ آبعلی، سوهان ری، کشمش شهریار، نان گلاج فیروز کوه، آلوچه و لواشک دربند، قالی بافی، جاجیم بافی، روی چرم، جاجیم های فیروز کوه، چاپ باتیک (نوعی هنر چاپ روی پارچه است)، شیشه گری، زیورآلات سنتی، جواهرسازی، مرصع کاری (مخراج کاری)، میناکاری، ملیله سازی، قلم زنی، چرم سازی، سراجی سنتی، معرق چرم، نقاشی روی چرم، گلیم، کارت بافی، نساجی سنتی، چادرشب بافی، رودوزی (روکاری)، پته دوزی، گلدوزی، سرمه دوزی، دمیدن آزاد یافوتی، نقاشی روی شیشه و مینایی شیشه، هنرهای چوبی، هنر سنگی،
سوغات استان خراسان جنوبی ( بیرجند )
سوغات استان خراسان شمالی ( بجنورد )
خراسان شمالی جزء مناطقی است که از نظر گردشگری کمتر شناخته شده است. اقوام مختلف فارس، تات، کردهای کرمانج، ترک و ترکمن در این منطقه همگی در کنار یکدیگر زندگی میکنند.
آبنبات، شکرپنیر، انگور رازقی، قرقوروت و کشک، فرش دورو، گلیم، جاجیم، نمد، پوستین، خشکبار و میوجات، انواع حوله، کلاه کرکی، زیورآلات ترکمنی، کشمش و آجیل، پشتی ترکمن
سوغات استان همدان ( همدان )
صنایع دستی شهر همدان در کنار آثار تاریخی، توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب میکند و یکی از بهترین سوغاتیهای این شهر به شمار میآیند.